O gastroskopii dowiesz się:

• jakie są rodzaje gastrokospii,
• jakie są wskazania do wykonania gastroskopii,
• przeciwwskazania,
• przygotowanie do gastroskopii,
• na czym polega badanie,
• prawdopodobne powikłania,
• jaka jest cena oraz gdzie jest wykonywanana
• czy można wykonać na NFZ

Gastroskopia (inaczej endoskopowe badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego) polega na wziernikowaniu przełyku, żołądka i dwunastnicy z zastosowaniem fiberoskopu – giętki optyczno – elektroniczny endoskop.

Rodzaje badań endoskopowych przewodu pokarmowego

• Ezofagoskopia – endoskopia przełyku.
• Gastroskopia – endoskopia żołądka, które w praktyce oznacza badanie przełyku, żołądka oraz opuszki dwunastnicy.
• Duodenoskopia – endoskopia dwunastnicy.
• Gastroduodenoskopia – endoskopia żołądka i dwunastnicy.
• Panendoskopia – oglądanie przełyku, żołądka i dwunastnicy za pomocą tego samego fiberoskopu.

Jakie są wskazania do wykonania gastroskopii

• w celu oceny błony śluzowej przełyku, żołądka lub dwunastnicy w kierunku zmian patologicznych,
• analiza perystaltyki,
• pobranie materiału do badania histopatologicznego, cytologicznego i bakteriologicznego,
• w celu wykrycia bakterii Helicobacter Pylori za pomocą testu urazowego,
• do potwierdzenia zmian nowotworowych, chorób zapalnych – bakteryjnych, wirusowych, grzybiczych lub spowodowanych działaniem środków chemicznych,
• hamowanie krwawień z górnego odcinka przewodu pokarmowego (występujących w chorobie wrzodowej, żylakach przełyku),
• wycięcie polipów,
• wykonanie zabiegów rozszerzających zwężenia przełyku,
• w celu usunięcia ciał obcych (ości, przypadkowo połkniętych przedmiotów lub wbitych w ścianę przełyku),
• występują bóle brzucha, odbijania, wzdęcia, zgaga,
• podejrzenie choroby wrzodowej żołądka lub dwunastnicy,
• podejrzenie choroby nowotworowej na podstawie ogólnych objawów,
• występują trudności w połykaniu (uczucie przeszkody, bolesne przełykanie),
• podejrzenie obecności ciał obcych,
• występują wymioty fusowate lub smoliste stolce,
• wykonujemy badanie przesiewowe w kierunku rozwoju nowotworu u osób z długoletnią chorobą refleksową przełyku, z przełykiem Barretta, z niedokrwistością złośliwą w przebiegu zanikowego zapalenia błony śluzowej żołądka, po operacji wycięcia żołądka.

Przeciwwskazania

• tętniak aorty,
• wczesny okres po operacji jamy brzusznej,
• ostra niewydolność wieńcowa,
• zawał serca,
• niewydolność oddechowa,
• zaburzenia rytmu serca,
• objawy tzw. ostrego brzucha.

Przygotowanie do gastroskopii

• 8 godzin przed badaniem nie należy nic jeść.
• 4 godziny przed badaniem nie należy nic pić, palić papierosów, żuć gumy.
• u pacjentów obciążonych ryzykiem, w tym u osób ze sztucznymi zastawkami serca, po przebytym zapaleniu wsierdzia, z protezą naczyniową lub ze znacznie obniżoną liczbą krwinek białych bezpośrednio przed badaniem może być niezbędne podanie antybiotyku. Decyzję o konieczności i sposobie podania antybiotyku podejmuje lekarz kierujący na badanie.
• przed badaniem lekarz powinien przedstawić Ci formularz zgody na zabieg do podpisu.
• przed badaniem musisz wyjąć protezy zębowe.

Znieczulenie do gastroskopii

Badanie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym lub krótkim znieczuleniu ogólnym.

Na czym polega badanie

Pacjent kładzie się na lewym boku. Badanie może być wykonane także na siedząco. Gardło zostaje znieczulone roztworem Lignocainy w aerozolu. Następnie lekarz wprowadza fiberoskop przez usta pacjenta umieszczając pomiędzy jego zębami ustnik z tworzywa sztucznego, który pacjent powinien trzymać zębami. Podczas badania pacjent nie powinien połykać śliny, która spływa swobodnie do miseczki ustawionej poniżej. Po zakończeniu badania, lekarz wyjmuje fiberoskop i ustnik. Badanie trwa zazwyczaj kilkanaście minut. Po badaniu i ustaniu znieczulenia pacjent może wrócić do domu (z osobą towarzyszącą; nie może kierować samochodem). Zalecane jest niespożywanie napojów i posiłków od czasu ustania znieczulenia tylnej ściany gardła – zazwyczaj do kilkunastu minut.

Gastroskopia może być wykonywana u dzieci, ale w tym przypadku do zabiegu stosowane jest krótkie znieczulenie ogólne.

Prawdopodobne powikłania

Powikłania występują niezwykle rzadko – przebicie przewodu pokarmowego, zapalenie śródpiersia, zaostrzenie choroby niedokrwiennej serca.

Jeżeli zauważyłeś niepokojące objawy, takie jak:

• ból brzucha
• gorączka
• dreszcze
• wymioty
• smolisty (czarny) stolec
• fusowate wymioty

wymagają natychmiastowej konsultacji lekarskiej, nalepiej z lekarzem, który wykonywał zabieg, jeżeli nie jest dostępny, z lekarzem rodzinnym.

Czy gastroskopię można wykonać na NFZ?

Tak, zabieg wykonywany jest w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia w warunkach ambulatoryjnych jak i szpitalnych. Wymagane jest skierowanie. Badnie można także wykonać prywatnie, zgodnie z cennikiem placówki fee-for-service.

Autor: Marcin Goleń

Bibliografia

• H. Sweetland, K. Conway, Chirurgia. Crash course. Wydawnictwo medyczne Urban & Partner, Wrocław 2006.
• Red. M. Kózka, L. Płaszewska - Żywko, Procedury pielęgniarskie. Podręcznik dla studiów medycznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.