O gastroskopii dowiesz się:
- jakie są rodzaje gastrokospii,
- jakie są wskazania do wykonania gastroskopii,
- przeciwwskazania,
- przygotowanie do gastroskopii,
- na czym polega badanie,
- prawdopodobne powikłania,
- jaka jest cena oraz gdzie jest wykonywanana
- czy można wykonać na NFZ
Gastroskopia (inaczej endoskopowe badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego) polega na wziernikowaniu przełyku, żołądka i dwunastnicy z zastosowaniem fiberoskopu – giętki optyczno – elektroniczny endoskop.
Rodzaje badań endoskopowych przewodu pokarmowego
- Ezofagoskopia – endoskopia przełyku.
- Gastroskopia – endoskopia żołądka, które w praktyce oznacza badanie przełyku, żołądka oraz opuszki dwunastnicy.
- Duodenoskopia – endoskopia dwunastnicy.
- Gastroduodenoskopia – endoskopia żołądka i dwunastnicy.
- Panendoskopia – oglądanie przełyku, żołądka i dwunastnicy za pomocą tego samego fiberoskopu.
Jakie są wskazania do wykonania gastroskopii
- w celu oceny błony śluzowej przełyku, żołądka lub dwunastnicy w kierunku zmian patologicznych,
- analiza perystaltyki,
- pobranie materiału do badania histopatologicznego, cytologicznego i bakteriologicznego,
- w celu wykrycia bakterii Helicobacter Pylori za pomocą testu urazowego,
- do potwierdzenia zmian nowotworowych, chorób zapalnych – bakteryjnych, wirusowych, grzybiczych lub spowodowanych działaniem środków chemicznych,
- hamowanie krwawień z górnego odcinka przewodu pokarmowego (występujących w chorobie wrzodowej, żylakach przełyku),
- wycięcie polipów,
- wykonanie zabiegów rozszerzających zwężenia przełyku,
- w celu usunięcia ciał obcych (ości, przypadkowo połkniętych przedmiotów lub wbitych w ścianę przełyku),
- występują bóle brzucha, odbijania, wzdęcia, zgaga,
- podejrzenie choroby wrzodowej żołądka lub dwunastnicy,
- podejrzenie choroby nowotworowej na podstawie ogólnych objawów,
- występują trudności w połykaniu (uczucie przeszkody, bolesne przełykanie),
- podejrzenie obecności ciał obcych,
- występują wymioty fusowate lub smoliste stolce,
- wykonujemy badanie przesiewowe w kierunku rozwoju nowotworu u osób z długoletnią chorobą refleksową przełyku, z przełykiem Barretta, z niedokrwistością złośliwą w przebiegu zanikowego zapalenia błony śluzowej żołądka, po operacji wycięcia żołądka.
Przeciwwskazania
- tętniak aorty,
- wczesny okres po operacji jamy brzusznej,
- ostra niewydolność wieńcowa,
- zawał serca,
- niewydolność oddechowa,
- zaburzenia rytmu serca,
- objawy tzw. ostrego brzucha.
Przygotowanie do gastroskopii
- 8 godzin przed badaniem nie należy nic jeść.
- 4 godziny przed badaniem nie należy nic pić, palić papierosów, żuć gumy.
- u pacjentów obciążonych ryzykiem, w tym u osób ze sztucznymi zastawkami serca, po przebytym zapaleniu wsierdzia, z protezą naczyniową lub ze znacznie obniżoną liczbą krwinek białych bezpośrednio przed badaniem może być niezbędne podanie antybiotyku. Decyzję o konieczności i sposobie podania antybiotyku podejmuje lekarz kierujący na badanie.
- przed badaniem lekarz powinien przedstawić Ci formularz zgody na zabieg do podpisu.
- przed badaniem musisz wyjąć protezy zębowe.
Znieczulenie do gastroskopii
Badanie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym lub krótkim znieczuleniu ogólnym.
Na czym polega badanie
Pacjent kładzie się na lewym boku. Badanie może być wykonane także na siedząco. Gardło zostaje znieczulone roztworem Lignocainy w aerozolu. Następnie lekarz wprowadza fiberoskop przez usta pacjenta umieszczając pomiędzy jego zębami ustnik z tworzywa sztucznego, który pacjent powinien trzymać zębami. Podczas badania pacjent nie powinien połykać śliny, która spływa swobodnie do miseczki ustawionej poniżej. Po zakończeniu badania, lekarz wyjmuje fiberoskop i ustnik. Badanie trwa zazwyczaj kilkanaście minut. Po badaniu i ustaniu znieczulenia pacjent może wrócić do domu (z osobą towarzyszącą; nie może kierować samochodem). Zalecane jest niespożywanie napojów i posiłków od czasu ustania znieczulenia tylnej ściany gardła – zazwyczaj do kilkunastu minut.
Gastroskopia może być wykonywana u dzieci, ale w tym przypadku do zabiegu stosowane jest krótkie znieczulenie ogólne.
Prawdopodobne powikłania
Powikłania występują niezwykle rzadko – przebicie przewodu pokarmowego, zapalenie śródpiersia, zaostrzenie choroby niedokrwiennej serca.
Jeżeli zauważyłeś niepokojące objawy, takie jak:
- ból brzucha
- gorączka
- dreszcze
- wymioty
- smolisty (czarny) stolec
- fusowate wymioty
wymagają natychmiastowej konsultacji lekarskiej, nalepiej z lekarzem, który wykonywał zabieg, jeżeli nie jest dostępny, z lekarzem rodzinnym.
Czy gastroskopię można wykonać na NFZ?
Tak, zabieg wykonywany jest w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia w warunkach ambulatoryjnych jak i szpitalnych. Wymagane jest skierowanie. Badnie można także wykonać prywatnie, zgodnie z cennikiem placówki fee-for-service.
Autor: Marcin Goleń
Bibliografia
- H. Sweetland, K. Conway, Chirurgia. Crash course. Wydawnictwo medyczne Urban & Partner, Wrocław 2006.
- Red. M. Kózka, L. Płaszewska - Żywko, Procedury pielęgniarskie. Podręcznik dla studiów medycznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.